ၿပီးခဲ့သည့္ ႏို၀င္ဘာလ ၈ရက္ေန႔က နအဖ စစ္အစိုးရတပ္ႏွင့္ ဒီေကဘီေအတို႔အၾကား ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပစ္ခတ္မႈမွာ ရပ္တန္႔သြား ခဲ့ေသာ္လည္း ျမ၀တီၿမိဳ႕တြင္း ေနရာအႏွံ႔အျပား၌ စစ္တပ္မွ လံုၿခံဳေရးခ်ထားကာ ေစာင့္ၾကပ္လွ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။
အမည္မေဖာ္လိုသူ ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက “လံုၿခံဳေရးေတြကေတာ့ အျပည့္ပါပဲ။ လမ္းဆံုေတြ၊ ေတာင္ကုန္းေတြ၊ တိုက္ေတြေပၚမွာ စစ္ တပ္ေတြက ဟုိတစု၊ ဒီတစု ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပဲေကာ။ ျမင့္တဲ့ေနရာေတြမွာလည္း သူတို႔ရွိေနတယ္။ ရဲေတြေတာ့ ေစာင့္တာ မေတြ႕ရဘူး။”ဟု ဆိုသည္။
ယင္းသို႔ ျမ၀တီၿမိဳ႕တြင္ လံုၿခံဳေရးကို ခ်ထားေနၾကသူမ်ားမွာ စစ္တပ္မွျဖစ္ၿပီး နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားမွာ လံုၿခံဳေရးေစာင့္ေနမႈ မရွိေသာ္လည္း ၿမိဳ႕တြင္း၌ လွည့္လည္သြားလာေနသည္ဟုလည္း ျမင္ေတြ႕သူမ်ားက ေျပာသည္။
“ေနရထိုင္ရတာကေတာ့ စိတ္အခ်ႀကီး မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဘယ္ေတာ့ ထျဖစ္အံုးမလဲပဲ လူေတြက နားစြင့္ေနၾကတုန္း။ ည ဘက္ဆိုလည္း ကိုယ့္အိမ္ထဲမွာ မီးကို တပြင့္ထဲ ဖြင့္ထားရဲတာ။ အရင္လို တအိမ္လံုး ထိန္ေနေအာင္ မဖြင့္ရဲဘူး။ ဘာျဖစ္လာ မယ္မွန္း မသိဘဲနဲ႔ေလ။ ေျပာသံၾကားတာက ဒီ ၁၃၊ ၁၄၊ ၁၅ရက္ေတြမွာ သတိထားရမယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာပဲ။”ဟု ကုန္သည္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္ဂိတ္မ်ား၌ ကုန္မ်ားကို ယခင္ကလို ညဘက္တြင္ ကုန္တင္ကုန္ခ်မႈမ်ား ျပန္လည္ ျပဳလုပ္ေန သလုိ ျမ၀တီ-ေကာ့ကရိတ္ ကားလမ္းလည္း ျပန္လည္သြားလာေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ႏို၀င္ဘာလ ၁၂ရက္ကလည္း စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲမ်ားက ျမ၀တီၿမိဳ႕တြင္ ရပ္ကြက္တခုခ်င္းစီအလုိက္ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴးမ်ား ေခၚယူကာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္(BGF)ႏွင့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားကို မနက္မွ ညေနအထိ စစ္ေဆးေမးျမန္း ရွာေဖြမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု နီးစပ္သူတစ္ဦးက ေျပာျပသည္။
“သူတို႔က အဖြဲ႕အစည္းထဲက လက္က်န္လူေတြကို လိုက္စစ္တာ။ BGF အိမ္လား၊ ဒီေကဘီေအအိမ္လားေပါ့ ေမးတယ္။ လက္ ရွိေကာ လုပ္ေနေသးလားေပါ့။ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း ဒီေကဘီေအတေယာက္ သူက ေအာက္ျပန္ဆင္းသြားတယ္။ လာေမးေတာ့ သူ႔ညီမပဲရွိတယ္။ သူ႔အခန္းက ေသာ့ခတ္ထားေတာ့ ေသာ့ကို႐ိုက္ဖ်က္လိုက္တယ္။ ေနာက္ အခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ေသနတ္က်ည္ ဆံေတြကို သိမ္းယူသြားတယ္။ အဲဒါက အမွတ္(၅) ကြ်န္းေတာဘက္မွာ။”ဟု ဆိုသည္။
ထိုသို႔ စစ္ေဆးခံရသည့္ အျခားအိမ္ရွင္မတစ္ဦးက “သူတို႔လာတာ ရပ္ကြက္လူႀကီးနဲ႔ စစ္သား ေလးငါးဆယ္ေယာက္၊ ရဲက ေလးငါးေယာက္ပါပဲ။ အိမ္ေပၚတက္လာတာ ရဲေဘာ္ေလးေတြပဲ။ သူတို႔က က်မေယာက္်ားကိုေမးတယ္။ ေနာက္ ကိုယ္ပိုင္နံ ပါတ္ေတြ ေမးတယ္။ က်မလည္း မသိဘူး။ ေနာက္ၿပီး သူ႔အရာရွိနာမည္ကို ေမးတယ္။ ေနာက္ အခန္းထဲ၀င္ရွာတယ္။”ဟု ေျပာ သည္။
အလားတူ ဘုရားသံုးဆူဘက္တြင္ ပစ္ခတ္မႈမ်ား တိတ္ဆိတ္သြားၿပီး ထိုင္းဘက္ျခမ္းထြက္ေျပးသည့္ လူထုမွာ ေနရပ္ျပန္သြား ၾကၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း နအဖ စစ္တပ္မွ လံုၿခံဳေရးခ်ထားေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ဘုရားသံုးဆူၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားက ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ျမ၀တီေစ်း၌ ေစ်းသည္ေစ်း၀ယ္မ်ားသာ သြားလာေရာင္း၀ယ္မႈရွိၿပီး ဌာနဆိုင္ရာ ႐ံုးမ်ား။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ႏွင့္ ဘဏ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္းမရွိေသးသလို အိမ္ဆိုင္၊ စတိုးဆိုင္ႀကီးမ်ားလည္း မဖြင့္ေသးေၾကာင္း သိရသည္။
အမည္မေဖာ္လိုသူ ၿမိဳ႕ခံတစ္ဦးက “လံုၿခံဳေရးေတြကေတာ့ အျပည့္ပါပဲ။ လမ္းဆံုေတြ၊ ေတာင္ကုန္းေတြ၊ တိုက္ေတြေပၚမွာ စစ္ တပ္ေတြက ဟုိတစု၊ ဒီတစု ေစာင့္ၾကည့္ေနတာပဲေကာ။ ျမင့္တဲ့ေနရာေတြမွာလည္း သူတို႔ရွိေနတယ္။ ရဲေတြေတာ့ ေစာင့္တာ မေတြ႕ရဘူး။”ဟု ဆိုသည္။
ယင္းသို႔ ျမ၀တီၿမိဳ႕တြင္ လံုၿခံဳေရးကို ခ်ထားေနၾကသူမ်ားမွာ စစ္တပ္မွျဖစ္ၿပီး နယ္ျခားေစာင့္တပ္မ်ားမွာ လံုၿခံဳေရးေစာင့္ေနမႈ မရွိေသာ္လည္း ၿမိဳ႕တြင္း၌ လွည့္လည္သြားလာေနသည္ဟုလည္း ျမင္ေတြ႕သူမ်ားက ေျပာသည္။
“ေနရထိုင္ရတာကေတာ့ စိတ္အခ်ႀကီး မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ဘယ္ေတာ့ ထျဖစ္အံုးမလဲပဲ လူေတြက နားစြင့္ေနၾကတုန္း။ ည ဘက္ဆိုလည္း ကိုယ့္အိမ္ထဲမွာ မီးကို တပြင့္ထဲ ဖြင့္ထားရဲတာ။ အရင္လို တအိမ္လံုး ထိန္ေနေအာင္ မဖြင့္ရဲဘူး။ ဘာျဖစ္လာ မယ္မွန္း မသိဘဲနဲ႔ေလ။ ေျပာသံၾကားတာက ဒီ ၁၃၊ ၁၄၊ ၁၅ရက္ေတြမွာ သတိထားရမယ္လို႔ ေျပာေနၾကတာပဲ။”ဟု ကုန္သည္ အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ႏုိင္ငံ နယ္စပ္ဂိတ္မ်ား၌ ကုန္မ်ားကို ယခင္ကလို ညဘက္တြင္ ကုန္တင္ကုန္ခ်မႈမ်ား ျပန္လည္ ျပဳလုပ္ေန သလုိ ျမ၀တီ-ေကာ့ကရိတ္ ကားလမ္းလည္း ျပန္လည္သြားလာေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ႏို၀င္ဘာလ ၁၂ရက္ကလည္း စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲမ်ားက ျမ၀တီၿမိဳ႕တြင္ ရပ္ကြက္တခုခ်င္းစီအလုိက္ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴးမ်ား ေခၚယူကာ နယ္ျခားေစာင့္တပ္(BGF)ႏွင့္ ဒီေကဘီေအ တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ား၏ ေနအိမ္မ်ားကို မနက္မွ ညေနအထိ စစ္ေဆးေမးျမန္း ရွာေဖြမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု နီးစပ္သူတစ္ဦးက ေျပာျပသည္။
“သူတို႔က အဖြဲ႕အစည္းထဲက လက္က်န္လူေတြကို လိုက္စစ္တာ။ BGF အိမ္လား၊ ဒီေကဘီေအအိမ္လားေပါ့ ေမးတယ္။ လက္ ရွိေကာ လုပ္ေနေသးလားေပါ့။ က်ေနာ့္သူငယ္ခ်င္း ဒီေကဘီေအတေယာက္ သူက ေအာက္ျပန္ဆင္းသြားတယ္။ လာေမးေတာ့ သူ႔ညီမပဲရွိတယ္။ သူ႔အခန္းက ေသာ့ခတ္ထားေတာ့ ေသာ့ကို႐ိုက္ဖ်က္လိုက္တယ္။ ေနာက္ အခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ေသနတ္က်ည္ ဆံေတြကို သိမ္းယူသြားတယ္။ အဲဒါက အမွတ္(၅) ကြ်န္းေတာဘက္မွာ။”ဟု ဆိုသည္။
ထိုသို႔ စစ္ေဆးခံရသည့္ အျခားအိမ္ရွင္မတစ္ဦးက “သူတို႔လာတာ ရပ္ကြက္လူႀကီးနဲ႔ စစ္သား ေလးငါးဆယ္ေယာက္၊ ရဲက ေလးငါးေယာက္ပါပဲ။ အိမ္ေပၚတက္လာတာ ရဲေဘာ္ေလးေတြပဲ။ သူတို႔က က်မေယာက္်ားကိုေမးတယ္။ ေနာက္ ကိုယ္ပိုင္နံ ပါတ္ေတြ ေမးတယ္။ က်မလည္း မသိဘူး။ ေနာက္ၿပီး သူ႔အရာရွိနာမည္ကို ေမးတယ္။ ေနာက္ အခန္းထဲ၀င္ရွာတယ္။”ဟု ေျပာ သည္။
အလားတူ ဘုရားသံုးဆူဘက္တြင္ ပစ္ခတ္မႈမ်ား တိတ္ဆိတ္သြားၿပီး ထိုင္းဘက္ျခမ္းထြက္ေျပးသည့္ လူထုမွာ ေနရပ္ျပန္သြား ၾကၿပီးျဖစ္ေသာ္လည္း နအဖ စစ္တပ္မွ လံုၿခံဳေရးခ်ထားေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ဘုရားသံုးဆူၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္သူမ်ားက ေျပာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္ထိ ျမ၀တီေစ်း၌ ေစ်းသည္ေစ်း၀ယ္မ်ားသာ သြားလာေရာင္း၀ယ္မႈရွိၿပီး ဌာနဆိုင္ရာ ႐ံုးမ်ား။ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား ႏွင့္ ဘဏ္မ်ား ဖြင့္လွစ္ျခင္းမရွိေသးသလို အိမ္ဆိုင္၊ စတိုးဆိုင္ႀကီးမ်ားလည္း မဖြင့္ေသးေၾကာင္း သိရသည္။
