အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားၿမိဳ႕ ပရက္စီဒင္စီ အက်ဥ္းေထာင္တြင္ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ ထိန္းသိမ္းခံထားရေသာ ကရင္ႏွင့္ ရခိုင္ ေတာ္လွန္ေရးသမား ၃၄ ဦးအနက္ ၃၁ ဦးတုိ႔ ယေန႔ ေန႔လယ္က အမႈမွ ကြင္းလံုးကၽြတ္ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာၿပီ ျဖစ္သည္။
လြတ္ေျမာက္လာသူ ၃၁ ဦးထဲတြင္ အပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသား ကိုဓညလင္းက “ေန႔လည္ ၁ နာရီ ၅၅ က လြတ္ပါတယ္။ ရခိုင္ ၂၂ ေယာက္၊ ကရင္ ၉ ေယာက္ လြတ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ ရခိုင္ ၂ ေယာက္နဲ႔ ကရင္ ၁ ေယာက္ ကေတာ့ ေပါ့ဘလဲကို ျပန္သြားရပါဦးမယ္။ က်ေနာ္တို႔ အခု ေလယာဥ္ကြင္းသြားတဲ့ လမ္းမွာ ေရာက္ေနပါၿပီ။ ေဒလီကိုေတာ့ ည ၁၁ နာရီေလာက္ ေရာက္မယ္ထင္ပါတယ္” ဟု ေျပာျပသည္။
ဆက္လက္၍ ၎က ယခုကဲ့သို႔ အမႈမွ ကြင္းလံုးကၽြတ္ လႊတ္ေပးခဲ့သည့္အတြက္ အိႏၵိယအစိုးရအပါအဝင္၊ ကူညီေပးသူမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေက်းဇူးတင္သည္ဟု ဆိုသည္။
“သူတို႔ ဒီလို မကူညီေပးရင္ က်ေနာ္တို႔ လြတ္လာမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ေထာင္ထဲမွာ ေနရတာၾကာေတာ့ ပင္ပန္းလြန္းလွပါၿပီ အျပင္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာလည္း က်ေနာ္တို႔ မသိေတာ့ဘူး။ ေဒလီေရာက္မွပဲ အျပင္က အေျခအေနေတြ ေလ့လာျပီး ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ စဥ္းစားမယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
ျမန္မာ ၃၄ ဦး၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ (NCGUB) ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာတင့္ေဆြကလည္း မလြတ္ေျမာက္ေသးသည့္ ၃ ဦးမွာ ေပါ့ဘလဲကၽြန္းတြင္ တျခား အမႈအနည္းငယ္ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္း ဧရာဝတီကို ရွင္းျပသည္။
အဆိုပါ ၃ ဦးသည္လည္း ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ရရွိၿပီးသား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မၾကာမီ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ လာႏိုင္သည္ဟု သိရသည္။
လြတ္ေျမာက္လာသည့္ ၃၁ ဦးသည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) မွ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေၾကာင္း လက္မွတ္မ်ား ရထားၿပီးျဖစ္၍ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္အဆင့္အထိ ရမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေဒါက္တာတင့္ေဆြက ေျပာသည္။
“သူတို႔လြတ္လာရင္ သူတို႔ကို ဘယ္သူက ကူညီေစာင့္ေရွာက္မလဲဆိုတာ အိႏၵိယအစိုးရက စိုးရိမ္ေတာ့ ေဒလီမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ အသိုင္းအ၀န္းကေန က်ေနာ္တို႔ တာ၀န္ယူပါတယ္လို႔ ကာလကတၱား တရား႐ံုးအထိကို တင္ထားတာရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီက ဗမာအဖြဲ႕အစည္းေတြဆီကို ေရာက္လာမယ့္ သေဘာပါ” ဟု သူက ဆုိသည္။
နယူးေဒလီရွိ ဘားမားစင္တာ ေဒလီက လြတ္ေျမာက္လာသူတို႔၏ စား၀တ္ေနေရး၊ ကာလကတၱားမွ နယူးေဒလီ သြားရန္အတြက္ ခရီးစရိတ္ စသည္တို႔ကို အာမခံ ကူညီေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တရား႐ံုးသို႔ တင္ျပထားခဲ့သည္ဟု ဘားမားစင္တာေဒလီမွ ကိုကင္မ္က ေျပာသည္။
တတိယႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၎တို႔ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ကိုမူ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ရဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသူတို႔ လြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခြင့္ေပးရန္ ခ်က္သမၼတ ႏိုင္ငံက ကမ္းလွမ္းခဲ့ဖူးေၾကာင္း သိရသည္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြက “ဒါကေတာ့ ကာယကံရွင္ေတြရဲ႕ သေဘာလည္းပါမယ္။ သူတို႔ ဆႏၵအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဒီက အသိုင္းအ၀န္းက အကုန္လံုး ၀ိုင္းလုပ္ေပးၾကရမွာပါ” ဟု ဆိုသည္။
ဆက္လက္၍ သူက “အိႏၵိယအစိုးရက ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ စာနာမႈအျပည့္နဲ႔ ကူညီထားတာ အင္မတန္မွ ေက်းဇူး တင္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရးက တပိုင္းေပါ့ေလ။ သက္ေရာက္မႈ ရွိတဲ့ အပိုင္းလည္း ရွိေပမယ့္ အခုလို စာနာမႈ ထားတဲ့အတြက္ အင္မတန္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္က အိႏၵိယေရပိုင္နက္အတြင္းရွိ လန္းေဖာလ္ကၽြန္းသို႔ အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ေရာက္လာေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ညီညြတ္ေရးပါတီ (NUPA) ႏွင့္ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) တို႔မွ ရခိုင္ႏွင့္ ကရင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ပါ၀င္သည့္ အဆိုပါ ၃၄ ဦးကို ၁၉၉၈ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယေရတပ္က ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား လက္၀ယ္ေတြ႔ရွိမႈျဖင့္ အက္ဒမန္ကၽြန္းစု ေပါ့ပ္ဘလဲၿမိဳ႕တြင္ ၈ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထားရိွခဲ့သည္။ ထိုအေတာအတြင္း ၎အဖြဲ႔မွ ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦးတို႔မွာ ကြပ္မ်က္ခံခဲ့ရၿပီး က်န္သူမ်ားကိုမူ ကာလကတၱား အက်ဥ္းေထာင္သို႔ ပို႔ေဆာင္၍ လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္ ေဖာက္ခြဲေရးပစၥည္းမ်ား ကိုင္ေဆာင္မႈ၊ ႏိုင္ငံပိုင္နက္အတြင္း တရားမ၀င္ ခုိး၀င္မႈတို႔ျဖင့္ အိႏၵိယဗဟို ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ (CBI) က ၂၀၀၆ ေအာက္တိုဘာလတြင္ တရားလိုျပဳ တရားစြဲဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အမႈမ်ားကို စီရင္ခ်က္ခ်ခ်ိန္က သူတို႔အား ႏိုင္ငံႁခားသားမူ (ပုဒ္မ -၁၄) ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ ႏွစ္ ၃ လ ႏွင့္ ဒဏ္ေငြ ရူပီး ၂၀ဝ၀၊ ေပါက္ကြဲ ေစတတ္ေသာ လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား ပိုင္ဆိုင္မူ ပုဒ္မ ၅ (ဘီ) ျဖင့္ ေထာင္ ၁ ႏွစ္ ၃ လႏွင့္ ဒဏ္ေငြ ရူပီး ၂၀ဝ၀၊ လက္နက္မႈပုဒ္မ ၂၅ (ဘီ) ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၆ လႏွင့္ ဒဏ္ေငြရူပီး ၂၀ဝ၀ ခ်မွတ္ခဲ့ရာ ထိန္းသိမ္းခံ ရက္မ်ားကို ေလွ်ာ့ရက္ ခံစားခြင့္ျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ခြင့္ မရွိေသာေၾကာင့္ လြတ္ေျမာက္ရန္ ၾကန္႔ၾကာ ေနခဲ့ရသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ UNHCR ႏွင့္ အိႏၵိယျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနအပါအ၀င္ တျခားေသာ ကူညီေဆာင္ရြက္သူ မ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ရရွိခဲ့ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ လြတ္ေျမာက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။
ဆက္လက္၍ ၎က ယခုကဲ့သို႔ အမႈမွ ကြင္းလံုးကၽြတ္ လႊတ္ေပးခဲ့သည့္အတြက္ အိႏၵိယအစိုးရအပါအဝင္၊ ကူညီေပးသူမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကို ေက်းဇူးတင္သည္ဟု ဆိုသည္။
“သူတို႔ ဒီလို မကူညီေပးရင္ က်ေနာ္တို႔ လြတ္လာမွ မဟုတ္ပါဘူး။ ေထာင္ထဲမွာ ေနရတာၾကာေတာ့ ပင္ပန္းလြန္းလွပါၿပီ အျပင္မွာ ဘာေတြျဖစ္ေနတယ္ဆိုတာလည္း က်ေနာ္တို႔ မသိေတာ့ဘူး။ ေဒလီေရာက္မွပဲ အျပင္က အေျခအေနေတြ ေလ့လာျပီး ဘာဆက္လုပ္ရမလဲ စဥ္းစားမယ္” ဟု သူက ေျပာသည္။
ျမန္မာ ၃၄ ဦး၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနေသာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ အမ်ိဳးသား ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရ (NCGUB) ၀န္ႀကီး ေဒါက္တာတင့္ေဆြကလည္း မလြတ္ေျမာက္ေသးသည့္ ၃ ဦးမွာ ေပါ့ဘလဲကၽြန္းတြင္ တျခား အမႈအနည္းငယ္ က်န္ရွိေနေသးေၾကာင္း ဧရာဝတီကို ရွင္းျပသည္။
အဆိုပါ ၃ ဦးသည္လည္း ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ရရွိၿပီးသား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ မၾကာမီ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ လာႏိုင္သည္ဟု သိရသည္။
လြတ္ေျမာက္လာသည့္ ၃၁ ဦးသည္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) မွ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ ျပဳေၾကာင္း လက္မွတ္မ်ား ရထားၿပီးျဖစ္၍ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္ခြင့္အဆင့္အထိ ရမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္း ေဒါက္တာတင့္ေဆြက ေျပာသည္။
“သူတို႔လြတ္လာရင္ သူတို႔ကို ဘယ္သူက ကူညီေစာင့္ေရွာက္မလဲဆိုတာ အိႏၵိယအစိုးရက စိုးရိမ္ေတာ့ ေဒလီမွာရွိတဲ့ ျမန္မာ အသိုင္းအ၀န္းကေန က်ေနာ္တို႔ တာ၀န္ယူပါတယ္လို႔ ကာလကတၱား တရား႐ံုးအထိကို တင္ထားတာရွိတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ဒီက ဗမာအဖြဲ႕အစည္းေတြဆီကို ေရာက္လာမယ့္ သေဘာပါ” ဟု သူက ဆုိသည္။
နယူးေဒလီရွိ ဘားမားစင္တာ ေဒလီက လြတ္ေျမာက္လာသူတို႔၏ စား၀တ္ေနေရး၊ ကာလကတၱားမွ နယူးေဒလီ သြားရန္အတြက္ ခရီးစရိတ္ စသည္တို႔ကို အာမခံ ကူညီေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တရား႐ံုးသို႔ တင္ျပထားခဲ့သည္ဟု ဘားမားစင္တာေဒလီမွ ကိုကင္မ္က ေျပာသည္။
တတိယႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ၎တို႔ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္မည့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားအတြက္ကိုမူ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ရဦးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထိုသူတို႔ လြတ္ေျမာက္လာခ်ိန္တြင္ အေျခခ် ေနထိုင္ခြင့္ေပးရန္ ခ်က္သမၼတ ႏိုင္ငံက ကမ္းလွမ္းခဲ့ဖူးေၾကာင္း သိရသည္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြက “ဒါကေတာ့ ကာယကံရွင္ေတြရဲ႕ သေဘာလည္းပါမယ္။ သူတို႔ ဆႏၵအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ ဒီက အသိုင္းအ၀န္းက အကုန္လံုး ၀ိုင္းလုပ္ေပးၾကရမွာပါ” ဟု ဆိုသည္။
ဆက္လက္၍ သူက “အိႏၵိယအစိုးရက ဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ စာနာမႈအျပည့္နဲ႔ ကူညီထားတာ အင္မတန္မွ ေက်းဇူး တင္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ အစိုးရခ်င္း ဆက္ဆံေရးက တပိုင္းေပါ့ေလ။ သက္ေရာက္မႈ ရွိတဲ့ အပိုင္းလည္း ရွိေပမယ့္ အခုလို စာနာမႈ ထားတဲ့အတြက္ အင္မတန္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
၁၉၉၈ ခုႏွစ္က အိႏၵိယေရပိုင္နက္အတြင္းရွိ လန္းေဖာလ္ကၽြန္းသို႔ အိႏၵိယေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔၏ သေဘာတူညီခ်က္အရ ေရာက္လာေသာ ရခိုင္အမ်ဳိးသား ညီညြတ္ေရးပါတီ (NUPA) ႏွင့္ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအ႐ုံး (KNU) တို႔မွ ရခိုင္ႏွင့္ ကရင္တုိင္းရင္းသားမ်ား ပါ၀င္သည့္ အဆိုပါ ၃၄ ဦးကို ၁၉၉၈ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၁ ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယေရတပ္က ဖမ္းဆီးခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ လက္နက္ခဲယမ္းမ်ား လက္၀ယ္ေတြ႔ရွိမႈျဖင့္ အက္ဒမန္ကၽြန္းစု ေပါ့ပ္ဘလဲၿမိဳ႕တြင္ ၈ ႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ အက်ယ္ခ်ဳပ္ျဖင့္ ထားရိွခဲ့သည္။ ထိုအေတာအတြင္း ၎အဖြဲ႔မွ ေခါင္းေဆာင္ ၆ ဦးတို႔မွာ ကြပ္မ်က္ခံခဲ့ရၿပီး က်န္သူမ်ားကိုမူ ကာလကတၱား အက်ဥ္းေထာင္သို႔ ပို႔ေဆာင္၍ လက္နက္ခဲယမ္းႏွင့္ ေဖာက္ခြဲေရးပစၥည္းမ်ား ကိုင္ေဆာင္မႈ၊ ႏိုင္ငံပိုင္နက္အတြင္း တရားမ၀င္ ခုိး၀င္မႈတို႔ျဖင့္ အိႏၵိယဗဟို ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔ (CBI) က ၂၀၀၆ ေအာက္တိုဘာလတြင္ တရားလိုျပဳ တရားစြဲဆိုခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အမႈမ်ားကို စီရင္ခ်က္ခ်ခ်ိန္က သူတို႔အား ႏိုင္ငံႁခားသားမူ (ပုဒ္မ -၁၄) ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၁ ႏွစ္ ၃ လ ႏွင့္ ဒဏ္ေငြ ရူပီး ၂၀ဝ၀၊ ေပါက္ကြဲ ေစတတ္ေသာ လက္နက္ ခဲယမ္းမီးေက်ာက္မ်ား ပိုင္ဆိုင္မူ ပုဒ္မ ၅ (ဘီ) ျဖင့္ ေထာင္ ၁ ႏွစ္ ၃ လႏွင့္ ဒဏ္ေငြ ရူပီး ၂၀ဝ၀၊ လက္နက္မႈပုဒ္မ ၂၅ (ဘီ) ျဖင့္ ေထာင္ဒဏ္ ၆ လႏွင့္ ဒဏ္ေငြရူပီး ၂၀ဝ၀ ခ်မွတ္ခဲ့ရာ ထိန္းသိမ္းခံ ရက္မ်ားကို ေလွ်ာ့ရက္ ခံစားခြင့္ျဖင့္ လြတ္ေျမာက္ရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အိႏၵိယႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ခြင့္ မရွိေသာေၾကာင့္ လြတ္ေျမာက္ရန္ ၾကန္႔ၾကာ ေနခဲ့ရသည္။
ေနာက္ပိုင္းတြင္ UNHCR ႏွင့္ အိႏၵိယျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနအပါအ၀င္ တျခားေသာ ကူညီေဆာင္ရြက္သူ မ်ားေၾကာင့္ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ရရွိခဲ့ၿပီး ယခုကဲ့သို႔ လြတ္ေျမာက္လာရျခင္း ျဖစ္သည္။
သတင္း-ဧရာ၀တီ