ျမန္မာအစိုးရ စစ္တပ္သည္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ေဒသမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေပၚတာအျဖစ္ ခိုင္းေစမႈမ်ား ဆက္လက္ ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းတေနရာ၌ အျပာေရာင္ဝတ္စံုဝတ္ အက်ဥ္းသား ေပၚတာမ်ားကို အစိုးရ စစ္တပ္ႏွင့္အတူ ေတြ႔ရစဥ္ (ဓာတ္ပံု - Free Burma Rangers)
“စစ္သားေတြက ေျပာတယ္၊ မင္းတို႔ မနက္ျဖန္အထိ အသက္ရွင္ေနေသးရင္ ကံေကာင္းလို႔ပဲ တဲ့” ဟု ျမန္မာစစ္တပ္ႏွင့္အတူ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာသို႔ ေပၚတာအျဖစ္ လိုက္ပါခဲ့ရသူ အက်ဥ္းသား ကိုထြန္းထြန္းေအာင္က ေျပာသည္။
မႏၲေလးဇာတိျဖစ္သူ ကိုထြန္းထြန္းေအာင္သည္ တျခားေသာ အက်ဥ္းသား ၂၉ ေယာက္ႏွင့္အတူ မိတၳီလာေထာင္မွ ၂၀၁၀ ဒီဇင္ဘာတြင္ ေပၚတာအျဖစ္ စစ္တပ္၏ ေခၚေဆာင္မႈကို ခံခဲ့ရသူျဖစ္သည္။
ကရင္ျပည္နယ္သို႔ ေပၚတာအျဖစ္ သူတို႔အဖြဲ႔ ေရာက္သြားစဥ္တြင္ ထိုေဒသတြင္ အက်ဥ္းသား ၁ ေထာင္ခန္႔ ေပၚတာဆြဲထားသည္ကို ျမင္ခဲ့ရေၾကာင္း၊ စစ္တပ္အတြက္ ဗံုးမ်ား သယ္ေဆာင္ရန္ သူတို႔အုပ္စုကို ႏွစ္ဖြဲ႔ ခြဲလိုက္ေၾကာင္း ကိုထြန္းထြန္းေအာင္က ေျပာသည္။
၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ကရင္လက္နက္ကိုင္မ်ားအၾကား တိုက္ပြဲျဖစ္ေနသည့္ အႏၲရာယ္မ်ားလွေသာ ယင္းေဒသ၌ တေတာင္တက္ တေတာဝင္ ထမ္းပိုး၍ သြားရသည့္ခရီးတြင္ “က်ေနာ္တို႔ကို အစားအစာ၊ ေသာက္ေရ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မေပးပါဘူး” ဟု ကိုထြန္းထြန္းေအာင္က ေျပာသည္။
ကိုထြန္းထြန္းေအာင္၏ အေတြ႔အႀကံဳသည္ လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ (HRW) ႏွင့္ ကရင္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔ (KHRG) တို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားေသာ အျဖစ္အပ်က္ ၅၈ ခုအနက္မွ တခုျဖစ္သည္။ ယင္းအဖြဲ႔ႏွစ္ခုတို႔ ပူးေပါင္း၍ “လမ္းေလွ်ာက္ေနရသည့္ ေသလူ - ျမန္မာျပည္အေရွ႕ပိုင္း စစ္မ်က္ႏွာစာမွ အက်ဥ္းသား ေပၚတာမ်ား” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာကို ယေန႔ ထုတ္ျပန္ၿပီး ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခား သတင္းေထာက္မ်ား အသင္း (FCCT) ၌ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္သည္။
ယင္းအစီရင္ခံစာကို ေပၚတာဆြဲခံရရာၿပီး ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာမွ လြတ္ေျမာက္လာေသာ အက်ဥ္းသားမ်ား၏ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္း ခံရမႈမ်ား၊ သတ္ျဖတ္ခံရမႈမ်ားကို အေျခခံ၍ ျပဳစုထားသည္။
ယမန္ႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲ ကာလမွစတင္၍ အစိုးရတပ္ႏွင့္ ကရင္၊ ရွမ္း၊ ကခ်င္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအၾကား တုိက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ အရွိန္ျမင့္လာခဲ့သည္။ တိုက္ပြဲမ်ား အဆက္မျပတ္ ျဖစ္မႈႏွင့္အတူ အက်ဥ္းသားမ်ားကို ေပၚတာ အျဖစ္ အသံုးျပဳမႈမ်ားလည္း တိုးျမင့္လာသည္။
အက်ဥ္းသား ေပၚတာမ်ား၏ ထြက္ဆိုခ်က္အရ ၎တို႔သည္ တိုက္ပြဲျဖစ္ရာေဒသ မိုင္းဗံုးမ်ားထူထပ္သည့္ ေနရာမ်ားတြင္ စစ္သားမ်ား၏ ေရွ႕မွ ႀကိဳ၍ သြားရေၾကာင္း၊ အကာအကြယ္ အတားအဆီးမပါဘဲ အတင္းသြားခိုင္းျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
အက်ဥ္းသားေပၚတာတဦးျဖစ္သူ ကိုေမာင္ျမင့္က “စခန္းကို က်ေနာ္တို႔ ရိကၡာေတြ သယ္ပို႔ေပးရတယ္။ ေပၚတာ တေယာက္က မိုင္းနင္းမိၿပီး ေျခေထာက္ ျပတ္သြားတယ္။ စစ္သားေတြက သူ႔ကို ဒီအတိုင္း ထားခဲ့တယ္။ သူက ေၾကာက္ရြံ႕ထိတ္လန္႔ ေနေပမယ့္ ဘယ္သူမွ မကူႏိုင္ဘူးေလ။ စခန္းကေန ျပန္ဆင္းလာေတာ့ အဲဒီ မိုင္းနင္းမိတဲ့လူ ေသေနၿပီ” ဟု အစီရင္ခံစာတြင္ ျပန္ေျပာျပထားသည္။
KHRG မွ သုေတသီ ကိုဖိုးရွမ္းက အက်ဥ္းသားေပၚတာမ်ား ဤသို႔ ျပဳမႈခံရသည္မွာ ယခုမွ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ကတည္းက အစိုးရတပ္မ်ားက တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားႏွင့္ တိုက္ခိုက္သည့္ ေရွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာမ်ားတြင္ အက်ဥ္းသားေပၚတာမ်ားကို အသံုးျပဳခဲ့ေၾကာင္း ေျပာသည္။
အက်ဥ္းသား ေပၚတာမ်ားႏွင့္အတူ ေဒသခံရြာသားမ်ားလည္း ပစၥည္းမ်ား ထမ္းပိုးရန္ အဓမၼခိုင္းေစခံရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
မႏၲေလးေထာင္တြင္ ေသဒဏ္က်ခံထားရၿပီး ၁၉၉၂ တြင္ အက်ဥ္းသား ေပၚတာျဖစ္ခဲ့သည့္ ကိုျမင့္ေအာင္က “က်ေနာ္တို႔နဲ႔အတူ ေပၚတာေတြ ဘယ္ႏွေယာက္ရွိလဲ မသိဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ရြာသား ၄၀၀ ေလာက္ကိုေတာ့ အက်ဥ္းသားေပၚတာေတြကို အခိုင္းခံေနရတာ ေတြ႔ခဲ့ရတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ေပၚတာ အေယာက္ ၃၀ ေက်ာ္ ၄၀ ခန္႔ကို စစ္သားမ်ားက သတိလစ္သည္အထိ ႐ိုက္ႏွက္ၿပီး ထိုအတုိင္း ပစ္ထားခဲ့သည္ကို ျမင္ဖူးေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔အားလံုး ေသဆံုးႏိုင္ေၾကာင္းလည္း ကိုျမင့္ေအာင္က ေျပာသည္။
HRW မွ တာဝန္ရွိသူ Elaine Pearson က “ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ကမာၻ႔အရွည္ဆံုး လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာပါ။ အက်ဥ္းသားေတြကို ေပၚတာအျဖစ္ သံုးတာ၊ လူေတြကို မိုင္းရွင္းကိရိယာအျဖစ္သံုးတာေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စစ္ရာဇ၀တ္မႈမ်ားနဲ႔ လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈမ်ားဆုိင္ရာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ (CoI) ဖြဲ႔ဖို႔အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ အေထာက္အထားေတြပါပဲ” ဟု ေျပာသည္။
